Kolagen typu II – najskuteczniejszy regenerator stawów

Kolagen typu II – najskuteczniejszy regenerator stawów

Stawy to tzw. bierne elementy aparatu ruchu, do których należą również inne struktury zbudowane z tkanki łącznej, takie jak np. ścięgna czy więzadła. Elementy bierne ściśle współpracują z aktywnymi mięśniami, wynosząc na zewnątrz tego układu siły generowane we włóknach mięśniowych; są więc absolutnie niezbędne do manifestacji naszej zdolności ruchowej. Kiedy więc nasza aktywność fizyczna rośnie, największym przeciążeniom podlegają właśnie bierne elementy aparatu ruchu, w szczególności stawy. Odczuwają to osoby żyjące aktywnie, uprawiające sporty drużynowe i indywidualne, nie wspominając już o amatorach ćwiczeń siłowych, u których np. treningi mięśni nóg z dużymi ciężarami potrafią ekstremalnie przeciążyć chrząstkę stawową. Dlatego suplementy skutecznie regenerujące chrząstkę stawową pozostają nieustannie w kręgu zainteresowań osób aktywnych fizycznie, a szczególnie wyczynowców narażonych na przeciążenia i związane z nimi kontuzje.

Inny i chyba poważniejszy problem to choroba zwyrodnieniowa (osteoartroza) oraz reumatoidalne zapalenie stawów, które są bez wątpienia najdotkliwszymi przypadłościami dotyczącymi stawów. W niektórych populacjach zwyrodnienie atakuje ponad 20% osób w wieku powyżej 40. roku życia. Dane szacunkowe wskazują, że z powodu osteoartrozy cierpi 2 miliony Polaków i że choroba ta jest jedną z najczęstszych przyczyn ograniczenia ich sprawności ruchowej. Z kolei gościec stawowy, czyli reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), jest przewlekłą chorobą reumatyczną powiązaną z układem immunologicznym, dwukrotnie częściej występującą u kobiet niż u mężczyzn. Jak pokazują obserwacje, szczyt zachorowań przypada na okres pomiędzy 25. a 55. rokiem życia. W rozwój tego schorzenia największy wkład wnoszą czynniki genetyczne, środowiskowe oraz immunologiczne. Poprawę jakości życia w osteoartrozie i gośćcu przynoszą sterydowe i niesterydowe leki przeciwzapalne (NLPZ), generujące jednocześnie wiele przykrych, niepożądanych efektów działania. Dlatego nie należy się dziwić, że również w walce z tymi przypadłościami poszukiwane są naturalne substancje sprzyjające regeneracji stawów, jednakże w sposób całkowicie bezpieczny dla ogólnego stanu zdrowia.

Ponieważ sławą takiego suplementu cieszy się od jakiegoś czasu substancja znana jako kolagen natywny typu II, dlatego warto skupić się na budulcowym białku tkanki łącznej, jakim jest kolagen.

Kolagen jest białkiem występującym we wszystkich organizmach wielokomórkowych. Znajduje się on w większości narządów i spaja komórki w odrębne grupy. Dla dzisiejszych rozważań najistotniejszy będzie jednak fakt, że jest głównym włóknistym składnikiem kości, ścięgien, chrząstki stawowej, naczyń krwionośnych i skóry. Kolagen występujący w skórze tworzy luźno utkaną sieć wielu włókien, rozchodzącą się wielokierunkowo, natomiast kolagen w ścięgnach buduje włókna o dużej wytrzymałości na rozciąganie i przeciążenia. Białka kolagenowe mogą zatem spełniać w organizmie różnorodne funkcje i mieć różnorakie rozmieszczenie, dlatego też stworzono typologię kolagenów, z których dobrze poznano do dziś około 12. typów. Dla zdrowia naszych stawów najważniejszy jest jednak typ II, występujący w tkankach chrzęstnych i w chrząstkach stawowych. Chrząstka stawowa zbudowana jest ze szklistej tkanki chrzęstnej, która składa się z chondrocytów (komórek) i wytwarzanej w nich istoty międzykomórkowej, zwanej również macierzą zewnątrzkomórkową. Macierz zewnątrzkomórkowa, oprócz wody, zawiera pomniejsze komponenty cukrowe i proteinowe, ale głównie białka kolagenowe, pośród których zdecydowanie dominuje kolagen typu II, tworzący do 70% składu jej suchej masy. Obecność kolagenu typu II warunkuje więc odpowiednią strukturę macierzy zewnątrzkomórkowej chrząstek stawowych, dzięki której chrząstka cechuje się odpowiednimi właściwościami, takimi jak wytrzymałość, sprężystość, odporność na odkształcenia, odporność na tarcie.

Aby kolagen naszych stawów mógł się należycie regenerować, organizm musi dysponować odpowiednim zasobem składników budulcowych, z których może odtwarzać nowe molekuły tego białka. Pełen komplet takich składników znajdziemy oczywiście nie gdzie indziej, jak tylko w kolagenie pokarmowym, pozyskanym ze zwierzęcego materiału biologicznego, czyli w żelatynie i różnego rodzaju galaretkach. Ponieważ jednak żelatyna jest białkiem trudno trawionym w przewodzie pokarmowym, po jej spożyciu składniki budulcowe kolagenu są słabo przyswajane przez ludzki organizm. Dlatego do arsenału suplementów „na stawy” trafiły hydrolizaty kolagenu, czyli niejako strawione już laboratoryjnie białko kolagenowe, którego składniki budulcowe łatwo docierają do wymagających regeneracji tkanek.

Okazuje się jednak, że kolagen natywny (nierozbity na składniki pierwsze) typu II w zupełnie inny sposób ochrania nasze stawy i sprzyja ich regeneracji… potrafi modulować odpowiedź układu immunologicznego poprzez wykorzystanie zjawiska tolerancji pokarmowej, które polega na podaniu drogą pokarmową antygenu indukującego stan tolerancji. Zjawisko tolerancji znane jest nam od tysiącleci i było wykorzystywane już setki lat temu; to właśnie temu zjawisku zawdzięczali długie panowanie ci władcy państw i imperiów, którzy przyjmowali systematycznie niewielkie dawki trucizn. Już w 1946 roku naukowcy zaobserwowali, że podanie doustne niektórych antygenów prowadzi m.in. do złagodzenia przebiegu autoimmunologicznego zapalenia mózgu i stawów. Główną rolę w procesie tolerancji pokarmowej odgrywa tkanka limfatyczna związana z błoną śluzową jelit (GALT) oraz APC – komórki prezentujące antygen (limfocyty lub komórki dendrytyczne). Jak bowiem się okazuje, podanie natywnego kolagenu typu II drogą pokarmową indukuje w kępkach Peyera powstawanie limfocytów Th2, które wytwarzają interleukiny (grupa hormonów tkankowych układu odpornościowego) o aktywności przeciwzapalnej, m.in. takie jak IL-4 i IL-10, co doprowadza do zmniejszenia objawów chorobowych i do przywrócenia homeostazy, czyli równowagi życiowej organizmu (Marcińska, 2010).

Kępki Peyera są częścią układu immunologicznego, związaną z błoną śluzową przewodu pokarmowego (GALT). Występują głównie w jelicie krętym, w postaci skupisk grudek limfatycznych. Odpowiadają za pobieranie antygenów ze światła jelit i dalszy ich przekaz do komórek leżących głębiej – makrofagów i komórek dendrytycznych, które prezentują antygeny limfocytom T. Kępki Peyera mają zdolność do identyfikowania antygenów mikroorganizmów chorobotwórczych, zwalczają mikroorganizmy i czynniki patogenne wnikające do przewodu pokarmowego oraz odpowiadają za kształtowanie się tolerancji na określone antygeny pokarmów i pożytecznych bakterii probiotycznych. Natomiast komórki prezentujące antygen (APC) pobudzają głównie swoiste antygenowo limfocyty Th, dzięki czemu rozwijają odpowiedź odpornościową naszego organizmu.

Badania niezbicie dowodzą, że kolagen natywny typu II może być pomocnym środkiem w leczeniu problemów stawowych, czego dowiedziono przede wszystkim na przykładzie reumatoidalnego zapalenia stawów.

Na przykład w randomizowanym badaniu wykonanym z użyciem podwójnie ślepej próby, przeprowadzonym w Bostonie przy współudziale 60. pacjentów z ciężkim RZS, którzy przyjmowali 1 ml kolagenu typu II dziennie przez 3 miesiące, u 4. osób objawy choroby całkowicie ustąpiły, a u wszystkich przyjmujących kolagen doszło do wyraźnej redukcji obrzęku stawów. Przy czym, co najważniejsze, w grupie przyjmującej placebo nie zaobserwowano żadnych korzystnych zmian w przebiegu choroby (Trentham, 1993).

Okazuje się, że kolagen natywny typu II pomaga także w młodzieńczym reumatoidalnym zapaleniu stawów (MRZS). Po 12. tygodniach podawania jego suplementu, u 8. z 10. pacjentów z MRZS uzyskano średnio 61-procentowe obniżenie ilości obrzęków i 54-procentowe obniżenie odczuć wrażliwości bólowej stawów. Nie stwierdzono przy tym wystąpienia jakichkolwiek skutków ubocznych podobnej terapii (Barnett, 1996).

W roku 1998 wykonano szeroko zakrojone badanie z udziałem 274. osób z aktywną postacią choroby RZS. Ochotników podzielono ich na 4 grupy, w których podawano odpowiednio 20, 100, 500 i 2500 µg kolagenu typu II dziennie przez 24 tygodnie. Jak się okazało, największy procent poprawy odnotowano w grupie przyjmującej 20 µg, co ewidentnie powiązano z omówionym wyżej zjawiskiem tolerancji pokarmowej (Barnett, 1998).

W badaniu przeprowadzonym przy współudziale 9. pacjentów dotkniętych młodzieńczym reumatoidalnym zapaleniem stawów, po 8. tygodniach przyjmowania kolagenu natywnego typu II u 6. ochotników doszło do obniżenia poziomu INF-λ. Wyniki te uznano za wielce obiecujące, albowiem wymieniony wyżej zawiązek z grupy interferonów jest jednym z podstawowych czynników prowadzących do rozwoju reumatoidalnego zapalenia stawów (Myers, 2001).

W kolejnym dużym, 12-miesięcznym badaniu obejmującym 104 osoby, podawano kombinację 2 mg kolagenu typu II oraz 1 g chondroityny i 1 g siarczanu glukozaminy. Pacjenci z guzowym zapaleniem kości i stawów ręki oraz chorobą zwyrodnieniową stawów biodrowych i kolanowych wykazywali zdecydowanie szybszą poprawę w obrazie klinicznym. Ocena obrazów prześwietleń wykazała, że pacjenci leczeni kombinacją z kolagenem, w porównaniu z „bezkolagenowymi”, wykazywali szybsze zmniejszenie degradacji tkanki chrzęstnej i kostnej w okresie rocznego badania. W podsumowaniu badacze konkludowali, że kolagen typu II może stanowić efektywny czynnik ochronny w chorobie zwyrodnieniowej stawów (Scarpellini, 2008).

Wszyscy aktywni fizycznie, a szczególnie ci w późniejszym wieku, poszukują suplementów zdolnych ochraniać ich stawy. A ponieważ na przykładach powyższych badań wyraźnie widzimy, że nieodzownym w takich przypadkach środkiem jest bez wątpienia natywny kolagen typu II, dlatego warto dołączyć jego suplementy do rutynowego programu wspomagania zdrowia naszych stawów.

Artykuł opracowany na podstawie materiałów dostępnych na stronie www.sylwetka-uroda-zdrowie.pl

Powiązane wpisy

Cynk łagodzi objawy zaburzeń lękowych

Cynk łagodzi objawy zaburzeń lękowych


Cynk łagodzi objawy zaburzeń lękowych

Lęk to normalna reakcja emocjonalna na zagrożenie lub potencjalne zagrożenie. Jednak gdy ta emocja jest niewłaściwa, ekstremalna i uporczywa, i nie jest proporcjonalna do natury zagrożenia, jest klasyfikowana jako patologiczna, czyli jako zaburzenie lękowe. Zaburzenia lękowe są grupą...

Czarny imbir na ratunek mężczyznom?!

Czarny imbir na ratunek mężczyznom?!


Czarny imbir na ratunek mężczyznom?!

W aspekcie zdrowia najczęściej możemy spotkać się z doniesieniami na temat schorzeń, które bezpośrednio zagrażają życiu. Często zatem czytamy o zaleceniach dietetyczno-suplementacyjnych związanych ze wspieraniem zdrowia w aspekcie chorób układu sercowo-naczyniowego, chorób cywilizacyjnych...

Maca wzmacnia strukturę i zwiększa siłę mięśni

Maca wzmacnia strukturę i zwiększa siłę mięśni


Maca wzmacnia strukturę i zwiększa siłę mięśni

Pieprzyca peruwiańska (Lepidium meyenii), znana szerzej jako maca lub żeń-szeń peruwiański, to jadalna dwuletnia roślina zielna z rodziny Brassicaceae, czyli spokrewniona z naszą kapustą i rzepą, która pochodzi z Ameryki Południowej a rośnie w wysokich partiach Andów peruwiańskich. Środowisko...